Wilt u een mantelzorgwoning plaatsen, dan wilt u vooral duidelijkheid. Maar dan hoort u dat u moet aantonen dat er echt sprake is van mantelzorg. Terwijl u dagelijks klaarstaat voor uw vader, moeder of partner, vraagt de gemeente om ‘bewijs’. Dat voelt misschien wat onlogisch of onpersoonlijk, maar het is wel noodzakelijk als u de woning zonder vergunning wilt bouwen.
Bij GoudStaete begrijpen we hoe dat voelt. Wij zijn zelf kleinkinderen van zorgende ouders en zien dagelijks hoe opa’s en oma’s worden geholpen door hun kinderen of buren. Vaak op een stille, maar onmisbare manier. Daarom helpen wij graag families bij het regelen van passende zorgwoningen, en kennen de regels én de vragen die gemeenten daarbij stellen.
In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe u kunt aantonen dat er sprake is van mantelzorg. U leest welke documenten nodig zijn, waar u die aanvraagt en hoe u ze het beste aanlevert. Na het lezen weet u precies wat u moet doen om zonder gedoe verder te kunnen met het plaatsen van een mantelzorgwoning.
Wat is de definitie van de overheid?
De definitie van mantelzorg zoals gehanteerd door de Nederlandse overheid is als volgt:
Deze definitie benadrukt dat mantelzorg vrijwillig en onbetaald wordt verleend aan naasten met een ziekte of beperking, en dat het vaak om langdurige en intensieve zorg gaat.
In het kader van het Besluit omgevingsrecht (Bor), dat relevant is voor vergunningvrij bouwen van mantelzorgwoningen, wordt mantelzorg als volgt gedefinieerd:
“Mantelzorg: intensieve zorg of ondersteuning, die niet in het kader van een hulpverlenend beroep wordt geboden aan een hulpbehoevende, ten behoeve van zelfredzaamheid of participatie, rechtstreeks voortvloeiend uit een tussen personen bestaande sociale relatie, die de gebruikelijke hulp van huisgenoten voor elkaar overstijgt.”
Deze juridische definitie is van belang bij het aanvragen van een mantelzorgwoning, omdat hiermee wordt bepaald of een woning vergunningvrij geplaatst mag worden.
Voor meer informatie kunt u terecht op de website van de Rijksoverheid:
In veel gevallen mag een mantelzorgwoning vergunningsvrij worden gebouwd. Een belangrijke voorwaarde is echter dat er sprake is van mantelzorg, zoals gedefinieerd door de overheid.
Daarom moet u kunnen aantonen:
Wie de mantelzorg ontvangt
Wie de mantelzorg verleent
Dat het gaat om een noodzakelijke én blijvende zorgrelatie
Zonder geldig bewijs loopt u het risico dat de gemeente oordeelt dat uw situatie niet onder de mantelzorgregeling valt. In dat geval moet u alsnog een vergunning aanvragen of uw plannen aanpassen.
Wat gemeenten van u verwachten
De meeste gemeenten willen, voorafgaand aan of tijdens de plaatsing van de woning, kunnen controleren of er daadwerkelijk mantelzorg wordt verleend. Dit gebeurt bijvoorbeeld:
Bij het indienen van een melding over de mantelzorgwoning
Bij inschrijving van een bewoner op het adres
Of bij controle achteraf, bijvoorbeeld naar aanleiding van vragen uit de buurt
Om verwarring te voorkomen, is het verstandig om proactief aan te tonen dat u aan de voorwaarden voldoet.
Gemeenten verwachten doorgaans dat u:
Aantoont dat er een hulpbehoevende is die dagelijkse ondersteuning nodig heeft
Duidelijk maakt wie de mantelzorg verleent (bijvoorbeeld een kind, partner of goede vriend)
Een verklaring overlegt van een zorgprofessional
In de meeste gevallen volstaat het om deze verklaring éénmalig aan te leveren. Als de gemeente akkoord is, ontvangt u een bevestiging en kunt u verder met uw plannen.
Praktische voorbeelden van bewijsstukken
Er zijn meerdere manieren om aan te tonen dat er sprake is van mantelzorg. In de praktijk is een combinatie van medische onderbouwing en een persoonlijke toelichting het meest effectief.
Verklaring van de huisarts
De meest gebruikte vorm van bewijs is een verklaring van de huisarts van de zorgbehoevende. Hierin staat vermeld:
Dat de persoon zorgbehoevend is
Dat de zorg langdurig en dagelijks wordt verleend
Dat een naaste deze zorg op zich neemt
De meeste huisartsen zijn bekend met dit type verklaring en kunnen u hierbij goed helpen.
Verklaring van een wijkverpleegkundige of thuiszorgorganisatie
Ontvangt de betrokkene al thuiszorg of begeleiding? Dan kan de wijkverpleegkundige een verklaring opstellen waarin wordt bevestigd dat mantelzorg noodzakelijk is naast de professionele zorg.
Wmo-beschikking of indicatie vanuit de Wet langdurige zorg
Heeft de zorgontvanger een officiële indicatie via de Wmo of Wlz? Dan kunt u hiervan een kopie meesturen. Ook al betreft dit professionele zorg, het onderbouwt de noodzaak van aanvullende mantelzorg.
Eigen verklaring (indien beschikbaar via de gemeente)
Sommige gemeenten stellen een formulier ter beschikking waarop u zelf kunt aangeven:
Wie de mantelzorg verleent en ontvangt
Wat de onderlinge relatie is (bijvoorbeeld ouder-kind)
Hoe de zorg in de praktijk wordt ingevuld
Let op: een eigen verklaring is zelden voldoende zonder medische onderbouwing.
Hoe u het bewijs aanlevert
Dit verschilt per gemeente. In de meeste gevallen kan dit via:
Een digitaal formulier bij het melden van de bouw
Een schriftelijke melding per post
Of per e-mail aan de afdeling Wonen of Ruimtelijke Ordening
Twijfelt u? Bel de gemeente en vraag waar u de mantelzorgverklaring kunt indienen. U krijgt meestal direct een helder antwoord.
Belangrijk: Lever uw bewijs vóór plaatsing van de woning aan. Zo voorkomt u vertraging of aanpassingen achteraf.
Inschrijving op een apart adres
Soms vragen mensen zich af of de mantelzorgontvanger zich moet inschrijven op het adres van de mantelzorgwoning.
Heeft de woning een eigen huisnummer? Dan is inschrijving mogelijk.
Is er geen apart nummer? Dan blijft het hoofdadres leidend.
In beide gevallen moet het gebruik passen binnen de regels voor mantelzorg. Het moet voor de gemeente duidelijk zijn wie waar woont en waarom.
Wat als de gemeente twijfelt?
In uitzonderlijke gevallen vraagt de gemeente om aanvullende informatie. Bijvoorbeeld:
Bij twijfel over de zorgbehoefte
Als er klachten uit de buurt binnenkomen
De gemeente kan dan een extern sociaal-medisch advies aanvragen. U krijgt in dat geval altijd de kans om extra bewijs aan te leveren.
Zolang uw situatie klopt, hoeft u zich hierover geen zorgen te maken.
Samenvatting: mantelzorg aantonen in 5 stappen
Vraag een verklaring aan bij huisarts of wijkverpleegkundige
Verzamel eventuele aanvullende documenten zoals een Wmo-indicatie
Meld uw plannen tijdig bij de gemeente
Lever alle bewijsstukken in één keer aan
Vraag bevestiging van de gemeente dat alles in orde is
Conclusie
U weet nu precies waarom bewijs van mantelzorg belangrijk is en hoe u dit op de juiste manier kunt aanleveren. Daarmee voorkomt u onduidelijkheid, vertraging of zelfs het moeten aanpassen van uw plannen.
Het blijft een vreemde gedachte: dat u moet bewijzen wat voor u vanzelfsprekend is. Zorgen voor iemand die u dierbaar is. Maar zolang u de juiste documenten aanlevert, is dat gelukkig goed te regelen.
Bij GoudStaete begeleiden we families zoals die van u dagelijks bij dit soort vraagstukken. Wij kennen de regels en weten wat gemeenten nodig hebben. Daardoor kunnen wij u helpen om snel en met vertrouwen de juiste stappen te zetten richting een passende mantelzorgwoning.
Wilt u zeker weten dat uw situatie aan de voorwaarden voldoet? Doe dan onze gratis vergunningscheck of neem contact met ons op voor persoonlijk advies. Zo zorgen we er samen voor dat u zich kunt richten op wat écht belangrijk is: de zorg voor uw naaste.
Gerald van Engelenburg
Mantelzorgadviseur
Mantelzorg is een bijzonder mooi concept in Nederland. In onze blogs vertel ik graag meer over alle mogelijkheden, regelgeving en andere zaken.
Wilt u nu meer weten over dit onderwerp. Als kleinzoons konden we het niet uitstaan dat het zo ingewikkeld is om mantelzorg te realiseren. Daarom staan wij klaar om u te helpen bij alle vragen!
Je wilt graag goed voor je vader of moeder zorgen. Misschien wonen ze nog zelfstandig, maar gaat het allemaal nét wat minder soepel. Of misschien is...
Wanneer u voor een ouder, partner of ander familielid zorgt, wilt u vooral één ding: dichtbij zijn, zonder dat het ten koste gaat van ieders privacy...
